KỸ THUẬT Ủ CHUA BẰNG TÚI NILON Ủ CHUA

KỸ THUẬT Ủ CHUA BẰNG TÚI NILON Ủ CHUA

Ruvet Vietnam xin kính chào quý cô chú anh chị và các bạn đang chăn nuôi bò dê và cừu

Hôm nay, ruvet Vietnam xin chia sẻ với quý bà con về kiến thức và kỹ thuật ủ chua thức ăn thô xanh cho gia súc

Video này được tạo ra vì được nhiều bà con chăn nuôi yêu cầu hướng dẫn để hiểu rõ và thực hành đúng việc ủ chua thức ăn, cũng như tối ưu chi phí trong quá trình chăn nuôi gia súc.

Đầu tiên chúng ta hiểu về khái niệm ủ chua:

Ủ chua là việc bảo quản dự trữ thức ăn và tạo ra 1 loại thức ăn hàng ngày cùng với thức ăn tươi và thức ăn tinh trong khẩu phần thức ăn hàng ngày cho gia súc.

Quá trình ủ chua là một phương pháp lên men chất xơ, tinh bột để tạo thành thức ăn chua lên men, thường được áp dụng cho thức ăn chăn nuôi, bao gồm cả thức ăn cho bò, dê, cừu. Việc chọn vi khuẩn phù hợp trong quá trình ủ chua là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và an toàn của sản phẩm ủ chua lên men.

Túi ủ chua:

Nếu mọi người ủ chua tại trang trại và nông hộ cho gia súc ăn mà không cần di chuyển từ vị trí này sang vị trí khác hoặc không buông bán, không dùng xe nâng vận chuyển thì không cần tới bao jumbo mà chỉ cần dùng bạc nilon chuyên dụng dành cho ủ chua.

Không cần dùng bao jumbo sẽ giúp bà con giảm chi phí trong việc chuẩn bị vật tư ủ chua và chi phí trên 1kg thức ăn sau khi ủ. bạc nilon chuyên dụng ủ chua dày 10-15 zem (tương đương 1-1,5mm) nên rất dày, dai và bền. Nếu bảo quản và lấy thức ăn tốt, cẩn thận thì có thể ủ được lần thứ 2 hoặc thứ 3.

Túi bạc nilon ủ chua là 1 cây bạc dài từ 50-60mét và cân nặng 50-60kg, có nhiều kích thước đường kính để bà con lựa chọn: 1mét, 2mét, 3mét, 4mét. Khi ủ chua nên cắt bạc ủ từ 3-5m trừ cột đầu và đáy mỗi đầu 0,5-1mét thì vẫn còn lượng ủ rất lớn khoảng 500kg đến 5 tấn/bao ủ tùy vào bà con chọn kích thước bao nào để ủ.

Nếu bà con ủ chua quen thì chỉ nên chọn bao ủ khổ 1m đến 2m để tập làm quen và dễ dàng thao tác ủ chua, khi nào quen và chuyên nghiệp rồi thì ủ khổ 3-4 mét cho giảm chi phí bao ủ.

Chuẩn bị nguyên liệu ủ chua:

1. Nguyên liệu ủ: bắp, cỏ voi, cỏ mombasa, cây đậu… vân vân
2. Bao hoặc túi ủ chua (trại lớn thì dùng hố ủ chua sẽ hiệu quả hơn về chi phí, cần tư vấn xin vui lòng liên hệ với Ruvet Vietnam)
3. Men ủ chua
4. Bình phun men
5. Nhân công
6. Rỉ mật nếu có
7. Dụng cụ xúc ủ chua: xẻng, thúng, khay

Với bắp ủ chua nếu cây bắp còn nguyên thân và trái là tốt nhất, bắp trước khi ủ chua cần kiểm tra vật chất khô của bắp đã đạt yêu cầu ủ chua chưa, tùy từng giống và từng vùng miền mà có số ngày thu hoạch khách nhau, nhưng có thể dựa vào các đặc điểm sau để xác định thười điểm thích hợp để cắt ủ chua: lá chân cây bắp phải héo từ 3-4 lá, hạt bắt đầu tạo bột trên đỉnh hạt và phôi hạt vẫn còn sữa vật chất khô (DM) đạt từ 30-35% (tương đương độ ẩm đạt từ 65-70%)

Với các loại cỏ và cây họ đậu để đưa vào ủ chua cần có thời gian trồng dài ngày 1 chút tức cây cỏ khi ủ nên tương đối già, vật chất khô (DM) từ 28-38 % (tương đương độ ẩm thức ăn từ 62-72%) tùy từng loại cỏ, đậu. Nếu cây cỏ vẫn còn độ ẩm cao có thể phơi héo 1 ngày.

Thức ăn sau khi đã được băm cần phải tiến hành ủ nhanh nhất có thể để đảm bảo thức ăn ủ là tốt nhất, vì sau khi băm nhỏ, các tế bào diệp lục sẽ bị phá vỡ và vi khuẩn phân giải nên sẽ gây mùi hôi uê cho thức ăn.

Nếu có rỉ mật thì tốt, pha 1 ít để vi khuẩn sử dụng đường trong rỉ mật nhanh và hoạt động mạnh hơn và tạo ra mùi thơm trong thức ăn sau khi ủ tăng độ ngon miệng cho thức ăn ủ chua.

Vì sao ủ chua bằng men ủ chua tốt hơn ủ chua bằng muối hoặc ủ chua không ?

Vì men ủ chua chuyên dụng chứa các dòng vi khuẩn chuyên phân giải chất xơ, tinh bột và tạo ra môi trường axit để đảm bảo khối ủ chua được bảo quản tốt. Đồng thời, các vi khuẩn này kìm hãm và tiêu diệt các vi khuẩn gây nấm mốc hư hỏng thức ăn ủ, ngoài ra vi khuẩn có lợi còn bổ sung hệ vi sinh vật cho gia súc trong thức ăn ủ chua, giúp gia súc tiêu hóa tốt hơn và không bị nấm mốc trong quá trình ủ.

Còn ủ muối chỉ làm ức chế vi khuẩn kể cả có lợi và có hại, chỉ làm trơ thức ăn giúp không bị nấm mốc hư hỏng, nó không giúp cho việc tăng chất lượng thức ăn ủ và không bổ sung hệ vi sinh cho gia súc. Lượng muối quá nhiều cũng làm cho giá súc ăn thức ăn quá mặn mà giảm lượng thu nạp thức ăn.

Nếu ủ  không dùng men hoặc muối thì thức ăn ủ rất dễ bị nấm mốc và hư hỏng. Ủ cách này không khuyến cáo.

Men ủ chua:

Men ủ chua có nhiều loại và hình thái khác nhau, thường sẽ có 2 loại là men bột được nuôi cấy các vi khuẩn và rải bột men lên nguyên liệu trong quá trình ủ (loại này rất hao men và chi phí cao). Loại thứ 2 là men vi bọc nguyên chất ngủ đông dùng pha nước để phun sương lên các lớp bề mặt ủ chua (loại men này tiện lợi, vận chuyển dễ, bảo quản dễ, dễ sử dụng và hiệu quả cao).

Dưới đây là một số loại vi khuẩn phổ biến và thường được sử dụng trong quá trình ủ chua (ensilage) thức ăn cho bò, dê, cừu:

Lactobacillus plantarum:

Lactobacillus plantarum là một trong những vi khuẩn lactic acid (LAB) quan trọng trong quá trình lên men chất xơ trong thức ăn cho bò. Nó giúp tạo axit lactic, làm giảm pH và duy trì quá trình ủ chua.

Lactobacillus acidophilus:

Lactobacillus acidophilus cũng là một vi khuẩn LAB quan trọng và phổ biến sử dụng trong quá trình ủ chua. Nó cũng tạo ra axit lactic, giúp cân bằng vi sinh vật đường ruột và cải thiện quá trình lên men.

Lactobacillus buchneri:

Lactobacillus buchneri là một vi khuẩn có khả năng sản xuất axit lactic và ethanol, giúp duy trì độ ẩm và chất lượng của sản phẩm chua lên men trong thức ăn chua cho bò.

Enterococcus faecium:

Enterococcus faecium cũng là một dòng vi khuẩn LAB được sử dụng trong quá trình ủ chua. Nó giúp cân bằng vi sinh vật đường ruột và duy trì quá trình lên men ổn định.

Pediococcus spp.:

Pediococcus spp. là một dòng vi khuẩn lactic acid khác được sử dụng để tạo ra axit lactic và cân bằng quá trình lên men chất xơ.

Qúa trình ủ chua:

Cỏ, bắp sau khi băm nhỏ nên tập kết chỗ rộng rãi, bắp phải được băm bằng máy tốt để hạt bắp vỡ ra để khi ủ hạt bắp sẽ được làm mềm tinh bột và gia súc có thể tiêu hóa được thức ăn tinh từ hạt bắp. Kích thước băm ủ từ 1-3cm đối với bắp để vỡ hạt, với cỏ băm từ 3-5cm để kích thích nhu động dạ cỏ để gia súc nhai lại tốt hơn.

Vì men ủ chua chuyên dụng có vi khuẩn được ức chế ngủ đông nên cần pha men ủ chua với nước ấm 38-40 độ C để vi khuẩn bắt đầu hoạt động, khuấy tan hoàn toàn hỗn hợp men với nước, sau đó pha với nước lã và rỉ mật với tỉ lệ 0,5-0,7 lít nước hỗn hợp men/tấn nguyên liệu ủ (tùy vào độ ẩm của nguyên liệu ủ mà pha men với nước theo tỉ lệ cho phép), việc pha rỉ mật không cần quá nhiều, cần phải loãng để không gây ảnh hưởng tới quá trình phun men

Sau khi pha men xong mọi người cuộn lộn ngược túi ủ chua lại làm sao cho đầu cột nằm bên trong túi ủ và trong quá trình ủ tới đâu cuốn bạc ủ lên tới đó sẽ rất dễ thao tác.

Phun sương từng lớp men trên bề mặt nguyên liệu ủ chua trước khi đưa lên túi ủ.

Nhớ đầm nén bằng chân cho thật chặt và kỹ để túi ủ thẳng đều không bị ngã và nén chặt để ép không khí ra ngoài

Nếu còn men thì phun 1 lớp đều lên bề mặt túi ủ, hút hoặc ép hết không khí ra bên ngoài và cột miệng túi ủ lại.

Nên ủ túi ủ trong mái che hoặc ủ bên ngoài phải có bạc màu che chắn các ánh nắng trực tiếp chiếu vào túi ủ.

Hạn chế bị thủng lỗ túi ủ trong quá trình bảo quản, nếu có bị thủng thì lấy băng keo dán lại

Ủ chua được sử dụng tốt nhất sau 60 ngày

Lấy thức ăn ủ chua trong bao ủ cần cẩn thận, không dung nỉa chọc thủng bao ủ chua thì có thể tái sử dụng 2 đến 3 lần ủ nữa.

Khuyến cáo bà con không cho thức ăn ủ chau quá 50% tổng khẩu phần thức ăn của gia súc, trong phần khẩu thức ăn cần có thêm thức ăn thô xanh, thức ăn tinh, khoáng và vitamin thiết yếu.

Nên bổ sung ít muối trong quá trình cho gia súc ăn hàng ngày để bổ sung muối cho cơ thể vật nuôi và tăng độ ngon miệng cho gia súc